Omnia Wageningen: open paviljoen in het groen

In de uit 1935 stammende Aula in het centrum van Wageningen promoveerden ruim achtduizend wetenschappers en ontvingen zo’n vijftigduizend studenten hun diploma. Sinds mei vinden deze plechtigheden van Wageningen University & Research (WUR) plaats op de universiteitscampus in het nieuwe gebouw Omnia. Het door architect Erik van Eck van Broekbakema ontworpen open en gedeeltelijk zwevende paviljoen ademt de geest van Ludwig Mies von der Rohe. Door de glazen gevels rondom dringen het daglicht en de natuur overal rijkelijk binnen. Een brede entreetrap over de natuurtuin rond het paviljoen, brengt de bezoekers het gebouw binnen. Omnia betekent ‘allesomvattend’. Naast promoties en dergelijke is het paviljoen vooral bedoeld om de dialoog tussen wetenschap en samenleving te stimuleren. Experts en bedrijven uit de wereld van voeding, gezondheid, biodiversiteit, circulariteit en klimaat ontmoeten er onderzoekers en studenten, min of meer spontaan. Omnia ligt daarom prominent vooraan op de campus.
Van Eck licht zijn ontwerp toe: “Wij ontwierpen een sterke vloer en een plafond waartussen wij drie houten paviljoens klemden: een promotieruimte, een grote zaal voor symposia en een restaurant. De vloer en het dak zijn uitgevoerd in Portugese kalksteen en de paviljoens hebben we bekleed met houten latten. Een glazen gordijngevel bindt het samen en wijkt naar binnen zodat overal rondom het gebouw ruimte ontstond om even naar buiten te kunnen. Het uitkragende dak zorgt bovendien voor een natuurlijke zonwering.” Het gebruik van duurzaam natuursteen en hout maken Omnia vrijwel energieneutraal. Het sedumdak houdt water vast en bezorgt de omliggende campusgebouwen bovendien een groen uitzicht.

The potential of nature

Toen het definitieve ontwerp vrijwel klaar was, werd CBRE gevraagd om het interieur te ontwerpen. Ayca Dogan, hoofd interieur architect van de design studio CBRE Nederland: “De paviljoens hadden met hun natuurstenen vloeren en houten wanden al een uitgesproken sfeer. Ook U-vormige opstelling van de stoelen in de grote zaal – bedoeld om de dialoog te stimuleren – lag vast. Aan ons de taak om er een routing en kleuren aan te brengen en het gebouw enigszins te ‘verzachten’. We lieten ons inspireren door het motto van WUR, waarin de natuur een sleutelpositie heeft: ’To explore the potential of nature to improve quality of life’. Dat gaven wij vorm door te kiezen voor de vier seizoenen die de natuurcyclus bepalen. We vulden dit aan met de menselijke zintuigen. Hierop kozen wij de materialen, kleuren, meubels en sferen. Zo ligt het accent in de grote zaal (het Podium) bijvoorbeeld op de zomer en het horen. In de Promotiezaal is zien belangrijk en gebruikten we herfsttinten. Ruiken, proeven en de lente reserveerden we voor het restaurant.” CBRE wilde een intuïtieve routing ontwerpen zonder al te veel bewegwijzering, gebruikmakend van de heldere zichtlijnen en materialen die al in het interieur aanwezig waren.
Binnen en buiten lopen in gebouw Omnia voortdurend in elkaar over. Zo opent de enorme glazen wand van vloer tot plafond in de grote zaal een wijds uitzicht op de groene omgeving. Deze wisselwerking is steeds meegenomen in het interieurontwerp om een aangename, inspirerende atmosfeer te creëren. De open entreefoyer bevat een receptiebalie, een grote tafel en een uitnodigend ziteiland. Allemaal op maat gemaakt en uitgevoerd in beige, hout en grijs. De bezoeker beweegt zich bijna vanzelf naar de informatiebalie en de lockerruimte links. Daar overheersen koele, blauwgrijze kleuren, verwijzend naar de winter. In de lockerwand zijn ‘vitrines’ opgenomen, waarin kleine wisseltentoonstellingen plaatsvinden. Vanuit deze zone wandelt de bezoeker naar de grote zaal waar symposia e.d. plaatsvinden. Op het royale en uitnodigende plein ervoor, plaatste CBRE zitjes, statafels en elegante, speciaal ontworpen uitgiftebalies met terrazzo-bladen. Deze zijn losjes geïnspireerd op het logo van de WUR en op oude interieurfoto’s van de Rijks Hoogere Land-, Tuin- en Boschbouwschool, de voorloper van WUR.

Geabstraheerde foto’s

De in diverse tinten grijs en geel beklede conferentiestoelen in de grote zaal roepen een warme, zomerse atmosfeer op. Hun compacte, rechte vormen contrasteren fraai met de golvende wanden. Het plafond is uitgevoerd in grijs vilt dat de akoestiek bevordert. De daarin opgenomen lineaire verlichting accentueert de ruimtelijke indeling van de zaal. Aan de zaal grenzen drie Momentum- en vier Quantum-ruimten, de zogeheten Break out rooms die multifunctioneel zijn ingericht. Dogan: “In deze lokalen vinden workshops, besprekingen en lessen plaats. De inrichting moet de gebruikers stimuleren om eens in een ander setting te werken. We plaatsten er losse meubels en ontwierpen ‘tribunewanden’ om een optimale bewegingsvrijheid te krijgen. De speciaal ontworpen tapijten zijn geïnspireerd op geabstraheerde foto’s van Nederlandse landschappen in verschillende seizoenen.”
Trots is Dogan op de promotiezaal. “Voor we aan het project begonnen hebben we met veel toekomstige gebruikers gesproken. We woonden ook enkele promoties bij en wilden de plechtige sfeer daarvan speels vertalen in onze zaal. Het accent ligt op zien en daarom ontwierpen we een kijkdoos-perspectief. We brachten perspectivische vlakken op de wanden en plafonds aan en combineerden die met portretten van vroegere academici en bestuurders. Zo wordt alle aandacht op de promovendus op het podium gericht. Dat podium is speels uitgelicht met informele, ronde armaturen.” De roze/rode kleuren zijn geïnspireerd op de herfst, het seizoen dat hier het thema vormde. Dogan: ‘De toegepaste kleuren van de vier seizoenen corresponderen bewust niet met de vier windrichtingen in het gebouw. Dat vonden we te voor de hand liggend. Door kanteling wilden we de levendigheid verhogen.”

Omnia: where science meets society

Overal in Omnia hangen beeldschermen. In nauw overleg met Broekbakema, dat ook betrokken was bij de realisatie van een tijdloos icoon voor Canon Production Printing, werd besloten de achter deze schermen aanwezige lattenwand te ‘verdichten’ zodat er interessante vlakverdelingen ontstonden. Dit gebeurde ook met de wand tegenover het restaurant, waar de geschilderde portretten van vroegere bestuurders hangen. In het hele gebouw zweven cirkelvormige lamparmaturen in wisselende afmetingen die de informele sfeer versterken.
Omnia functioneert inmiddels volledig en maakt op een doordeweekse dag een levendige indruk. Facility manager van Omnia Chris van Kreij is opgetogen over het gebouw: “Het geeft een open en ruimtelijk gevoel en je hebt overal prachtig uitzicht op de omgeving. Fantastisch dat al onze activiteiten door het multifunctionele ontwerp nu onder één dak kunnen plaatsvinden, passend bij onze missie, ‘where science meets society’. Zo’n plek had de campus nog niet!”

www.broekbakema.nl
www.cbre.nl

(Tekst: Peter van Kester – fotografie: Stijn Poelstra & Norbert van Onna)

LEGENDA
Opdrachtgever Wageningen University & Research BVO
Architect Broekbakema, Erik van Eck; projectcoördinator Inge van Zuijlen
Architect interieur CBRE Design, Ayca Dogan
Ontwerp restaurant en bijzondere ontvangstruimte E.S.T.I.D.A. Interior Design & Concept Development
Interieurbouw en maatwerkmeubelen Parthos
Stoelen auditorium en zalen Podium Lamm (via SV Collection)
Losse meubelen (via Office Design) o.a. Zeitraum, Enea, ­Artifort, +Halle, Jonas Ihreborn, Inclass, Fest Amsterdam, Ferm Living, ­Lintex, Hay, Muuto
Kantoormeubilair Ahrend
Sfeerverlichting Advies via Studio Rublek, geleverd door Utilicht
Karpetten CSrugs (dessin Sunrise, geleverd door Krechting Woninginrichting), Ege
Gordijnen Kvadrat (Zulu), geleverd door Sturka Projekten
Plafonds Hunter Douglas (Heartfelt)
Planten Interieurbeplanting Van der Vleuten
Vloeren Biggelaar Parket, Nobello (gietvloer)
Aannemer Berghege
BVO 3.425 m²