OdV interieurarchitecten uit Assen maakte voor zowel de Gemeente Emmen als de Gemeente Zwolle een interieurconcept voor een nieuwe raadzaal. In beide ontwerpen is het karakter en de identiteit van de betreffende gemeente duidelijk terug te zien.
TEKST Linda Hulsman
FOTOGRAFIE Gerard van Beek Fotografie
De raadzaal van de gemeente Emmen was na heel wat jaren toe aan een modernisering en herinrichting. De stuurgroep van de gemeente stelde hiervoor een programma van eisen op. OdV interieurarchitecten maakte vervolgens een interieurconcept dat hierbij aansloot. Directeur Ton Overtoom vertelt: “In dit programma van eisen is onder andere opgenomen in welke vorm de raad graag zou willen zitten. In de oude opstelling zat de gemeenteraad namelijk tegenover het college van B&W, maar dat is al jaren niet gebruikelijk meer. De gemeenteraad stelde een hoefijzer-vorm voor, met een voorste en een achterste rij op twee niveaus, waardoor de raadsleden elkaar goed kunnen zien als ze in gesprek zijn. Op de kopse kant zit de voorzitter centraal in de ruimte, geflankeerd door de griffier en twee plekken voor genodigden. Bijvoorbeeld voor leden uit het college van B&W, die tijdens raadsvergaderingen een plek op de verder naar achteren gelegen rij zonder microfoons hebben, waardoor ze niet actief kunnen deelnemen aan de vergadering. Tegenover de opening van de hoefijzer-vorm hebben we de publiekstribune gecreëerd, waardoor het publiek de opening aanvult en daarmee echt is aangesloten bij het debat”, legt Overtoom uit.
Van, door en voor Emmen
Naast de raadzaal heeft OdV interieurarchitecten ook de bestuursvleugel in het gebouw ontworpen. Overtoom: “In het nieuwe ontwerp zijn de bestuursvleugel en de raadzaal meer met elkaar verbonden. De dichte wand, die zich tussen de twee dubbele toegangsdeuren naar de raadzaal bevond, is verwijderd en heeft plaatsgemaakt voor twee extra dubbele deuren van glas. Hiermee hebben we meer transparantie gecreëerd.” De nieuwe puien zijn gemaakt van duurzaam bamboehout, evenals de lattenafwerking
tegen de dichte wanden. De verwijzingen naar het land, de stad en de historie van Emmen waren de belangrijkste uitgangspunten in het ontwerp. “In ons concept voor de ruimte wilden we het karakter van de gemeente Emmen naar voren laten komen. Op een enkeling na zijn alle betrokken partijen bij het project ook afkomstig uit de omgeving. Hierdoor kan met recht gezegd worden dat de nieuwe raadzaal, van, door en voor Emmen is.” In het ontwerp zijn zowel in de vloerafwerking als in de raambekleding en de meubels de kleuren rood, groen en blauw terug te vinden. Overtoom: “Emmen is een stad in het groen. Aan de ene kant van het gemeentehuis heb je de bebouwde omgeving en aan de andere kant het essenlandschap. Aan de linkerkant van de raadzaal kijk je uit op de kern van Emmen, daarom hebben we daar steenrode kleuren toegepast. Als je aan de rechterkant naar buiten kijkt dan kijk je uit op het landschap, vandaar dat we de publiekstribune daar hebben uitgevoerd in schakeringen van groen.”
Vuursteen en wol
Ook de kleur blauw komt terug in het interieurconcept van OdV interieurarchitecten. “Deze kleur vormt het hart van de raadzaal. In het midden hebben we namelijk een circulair tapijt van Studio Wae neergelegd en dat is uitgevoerd in grijs- en blauwtinten. Dit tapijt is de verbeelding van een vuursteen. Een steen die staat voor de oeroude historie van Emmen, maar ook voor het vuur van het debat dat plaatsvindt in de raadzaal.”
Als je vanuit de bestuursvleugel de nieuwe raadzaal inkijkt zie je als echte eyecatcher in de ruimte een wolkunstwerk van 8 meter breed en 2,30 meter hoog, gemaakt door wolkunstenares Beatrice Waanders. Hiervoor is gebruikgemaakt van het lokale wol van de kudde uit de schaapskooi van Bargerveen, nabij Emmen. Om de raadzaal te onderscheiden van de bestuursvleugel is verder verlichting toegepast in een warmere lichtkleur. Overtoom: “Dankzij de vorm, het kleurgebruik, de materialen en het licht is het een hele warme en omarmende ruimte geworden, waar de gebruikers zich mee identificeren. Dat is iets waar we heel trots op zijn.”
Voltooiing
In 2018 heeft OdV interieurarchitecten samen met De architecten van Team 4 het nieuwe interieur van het stadhuis van de Gemeente Zwolle ontworpen, met uitzondering van de raad- en de Thomas a Kempis (TaK)-zaal. Vorig jaar waren ook deze twee ruimtes aan de beurt en werd de aanbesteding gewonnen door OdV interieurarchitecten. Overtoom vertelt: “Daar waren we heel blij om, want het is voor ons de voltooiing van het project uit 2018.”
Het stadhuis van Zwolle bestaat uit verschillende delen – monumentale (de TaK-zaal) en in de jaren zeventig aangebouwde (nieuwbouw)delen. Overtoom: “Tijdens de transformatie in 2018 hadden we gekozen voor een kleurstelling die ook in de jaren zeventig toegepast had kunnen zijn, waarmee we de oorspronkelijke bouwtijd weer hebben opgepakt.”
Cirkelvorm als connectie tussen burger en bestuur
Een belangrijke wens van de Gemeente Zwolle bij de herinrichting van het stadhuis was het creëren van een connectie tussen burgers en bestuur. Overtoom legt uit: “Als je kijkt naar het plein voor het stadhuis zie je in het straatwerk heel duidelijk diverse cirkelvormen. Deze cirkels komen binnen in het stadhuis op de eerste verdieping terug in de vorm van oranje plafondelementen. Op de tweede verdieping bevindt zich vervolgens de raadzaal, die ook een cirkelvorm heeft. De cirkel vormt de verbinding tussen buiten en binnen, tussen burger en bestuur. We hebben deze vorm dan ook op centrale plekken in ons ontwerp laten terugkomen.”
Vormgeven aan democratie
Net als in Emmen heeft het interieurarchitectenbureau het karakter van Zwolle terug laten komen in zijn ontwerp voor de raadzaal. “Hiervoor diende de cirkelvorm weer als uitgangspunt. Het democratisch debat bestaat uit verschillende meningen, die bij elkaar moeten worden gebracht om besluiten te kunnen nemen. Deze meningen vallen als druppels op het water en veroorzaken rimpelingen in cirkelvorm, die samenvloeien om vervolgens tot een nieuw evenwicht te komen. De vloer in de raadzaal is als een rimpeling in het water, uitgevoerd in blauwtinten. De kleur van Zwolle, een stad aan het water. Een grafische verbeelding van het centrum van Zwolle vormt het hart van de cirkel. We hebben de golvende lijnen van de oevers van de IJssel als thema genomen om de verbinding tussen het centrale trappenhuis, de raadzaal, de TaK-zaal en de ontmoetingsruimte vorm te gegeven”, aldus Overtoom.
Thomas a Kempis
De monumentale Thomas-a-Kempis-zaal is vernoemd naar de voor Zwolle belangrijke geestelijke die geleefd heeft en begraven is in het bergklooster op de Sint-Agnietenberg, nabij Zwolle. Overtoom vertelt: “Bijzonder aan deze plek is dat het de grootste groeiplaats van Duifkruid in Nederland is. Een thema dat terug komt in de kleurstelling van de ruimte. Voor de kleurbepaling is ook kleurhistorisch onderzoek uitgevoerd. De blauwgroene kleuren van de kozijnen zijn gebaseerd op kleuren die de ruimte eerder hebben gesierd, en die nu prachtig aansluiten bij ons interieurconcept.”
Circulair en inclusief
De technische ruimtes in de raadzaal hebben plaats gemaakt voor de publiekstribune, waar op de achterwand een reliëf gemaakt is van PET-felt van de stad en haar inwoners. Zo worden bestuur en burgers ook in de raadzaal weer met elkaar verbonden. De natuurlijke uitstraling van de raadzaal wordt versterkt door de toegepaste groene moswanden en de halfronde wand van het servicemeubel, die aan de kant van de raadsopstelling is afgewerkt met klimaatregulerend leemstuc.
Er is verder zoveel mogelijk gebruikgemaakt van bestaande meubels. De raadsopstelling is gedraaid en de tafels hebben een nieuw topblad gekregen. En ook de onderstellen van de tafels in de TaK-zaal zijn hergebruikt. Overtoom: “Verder hebben we voorzieningen toegevoegd waarmee alle ruimtes integraal toegankelijk zijn geworden, zoals een hellingbaan in de raadzaal en een nieuwe plateaulift naar de TaK-zaal. Inclusiviteit was een belangrijk onderdeel van de opgave. De gehele transformatie is uiteindelijk uitgevoerd in het zomerreces van 2025, een periode van slechts zeven weken. Het vooraf vormen van een bouwteam heeft bijgedragen aan de snelheid van het project.”
www.odv-interieurarchitecten.nl
Legenda raadzaal Emmen
Concept, ontwerp en begeleiding OdV interieurarchitecten
Bouwkundig tekenwerk De Architecten van Team 4
Tekenwerk raadsmeubilair KTN projecten
Meubelmaker KP interieur
Stoelen publiekstribune De Vorm
Raadsstoelen Vepa
Meubilair Kieft all office
Bekleding meubilair Kvadrat
Plafonds Rockfon
Verlichting ERCO
Vloeren Legebeke projectinrichting
Vloerbedekking Studio Wae, Bolon, Tarkett
Wolkunstwerk The Soft World
Stof wandpanelen Kvadrat
Raambekleding Kvadrat
Audiovisuele installatie Intervision
Installatieadviseur STRAKKS
Installateur Niemeijer installatietechniek
Constructeur Goudstikker De Vries
Bouwbegeleiding DMA bouwmanagement
Aannemer Brands Bouw
Legenda raadzaal Zwolle
Concept, ontwerp en begeleiding OdV interieurarchitecten
Meubelmaker ALM AfbouwGroep
Stoelen publiekstribune De Vorm, Casala
Raadsstoelen en TaK-zaal Vepa
Meubilair KVS Kantoorinrichting
Bekleding meubilair Kvadrat
Gordijnen Kvadrat
Plafonds Rockfon
Plisségordijnen Verosol
Verlichting ERCO
Vloeren en raambekleding Hovek projectinrichting
Vloerbedekking Bolon, Ege, Tarkett
Groenwand Ambius
Leemstuc wand Harry Koster Stuc en More
PET-felt wand In Zee
Hout Zwols essen
Signing Léon Signbureau
Audiovisuele installatie Intervision
Plateaulift MTH lifttechniek
Installateur Jansen Installaties Zwolle
Aannemer Salverda Bouw